«Θέληση μόνο να έχει κανείς, μυαλό και επιμέλεια
και μπορεί να αλλάξει την μπλούζα του μεροκαματιάρη
με την τήβεννο του ακαδημαϊκού»
(Παπανούτσος, 1965)


Τρίτη 4 Ιουνίου 2013

"3 Τύποι γονέων παιδιών με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες"




του Νίκου Μητρούση


Οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες είναι ένα σημάδι έλλειψης αντιστοιχίας μεταξύ των ακαδημαϊκών απαιτήσεων μάθησης (εκμάθηση, ταχύτητα εκμάθησης, στρατηγικές εκμάθησης, κ.λπ.) και των ατομικών δυνατοτήτων του παιδιού. Με απλά λόγια, ενώ το παιδί δείχνει να έχει δυνατότητες (ίσως και πάνω του μετρίου), αυτές δεν αποτυπώνονται στη συμπεριφορά του ή στο γραπτό του λόγο. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση σοβαρών μαθησιακών δυσκολιών και διαταραχών στην κοινωνική και συναισθηματική του ανάπτυξη τόσο στη σχολική και εφηβική του ζωή, όσο και στην ενήλικη.
Ως εκπαιδευτικός ξένης γλώσσας έχει τύχει να γνωρίσω και να συνεργαστώ με τρεις διαφορετικούς τύπους γονέων, όσον αφορά την αντίληψη που έχουν για το παιδί τους, όταν αυτό αντιμετωπίζει κάποιας μορφής Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία ή Δυσλεξία:

  i.      Ο γονιός που γνωρίζει το πρόβλημα και ενημερώνει εξ αρχής τους δασκάλους του παιδιού σχετικά με αυτό.
Αυτή είναι η “εύκολη” περίπτωση, αφού σε βγάζει από τη δύσκολη θέση της αναγνώρισης του προβλήματος και της αμήχανης κουβέντας που υποχρεωτικά ακολουθεί με τους γονείς (κυνικό μεν, αληθές δε). Η συνέχεια περιπλέκεται όμως, αφού θα πρέπει να αποφασίσεις αν έχεις τα εχέγγυα (τις γνώσεις, την όρεξη και τις δυνατότητες) να αναλάβεις την ευθύνη για τέτοιου είδους περίπτωση μαθητή.
Εδώ συνήθως υπάρχει και παρατίθεται και η επίσημη γνωμοδότηση από κάποιον αρμόδιο φορέα (πχ ΚΕΔΔΥ). Ιδιαίτερη προσοχή όμως πρέπει να δοθεί στις περιπτώσεις, όπου παιδιά διαγιγνώσκονται με ΔΕΠ(Υ), αλλά για πρακτικούς λόγους αναφέρονται ως Δυσλεκτικοί, ενημερώσου επ’ ακριβώς λοιπόν και μην παρασύρεσαι.

ii.      Ο γονιός, ο οποίος είναι ανυποψίαστος ή απλώς ακόμα δεν του μίλησε κανείς σχετικά.
Θα πρέπει να γίνεις για λίγο “ο κακός” της παρέας (στο μέλλον σίγουρα θα σε ευγνωμονούν και θα σε μνημονεύουν ως τον “καλό”). Με απλά λόγια και κυρίως ειλικρίνεια θα πρέπει να εξηγήσεις στους γονείς όσα παρατηρείς και αντιλαμβάνεσαι σχετικά με τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις του παιδιού, πάντα σύμφωνα με τις γνώσεις και την εμπειρία σου. Πρακτικές δηλαδή και πράξεις του μαθητή που οι γονείς είτε δικαιολογούν, είτε δε θέλουν ή δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν και οι υπόλοιποι δάσκαλοί τους δεν αντιλαμβάνονται ή απλώς φοβούνται να αναφέρουν και να επωμιστούν τις περαιτέρω διδακτικές τους ευθύνες.
Πηγή εικόνας: www.kidshealth.org
Υποχρέωσή σου είναι να προτρέψεις τους γονείς να ενημερωθούν σχετικά με αυτές τις Δυσκολίες και να προτείνεις με στόμφο την παραπομπή του παιδιού σε κάποιον ειδικό για να γίνει η ακριβής διάγνωση.

iii.      Ο γονιός που γνωρίζει πως κάτι τρέχει, αλλά ΟΧΙ στο δικό του παιδί.
Πηγή εικόνας: www.dyslexicbrian.com
Αυτή είναι και η πιο δύσκολη περίπτωση που μου έτυχε, οφείλω να ομολογήσω. Οι γονείς που γνωρίζουν αλλά στρουθοκαμηλίζουν! Για τις χαμηλές σχολικές επιδόσεις του παιδιού φταίνε οι δάσκαλοι και οι οικοδιδάσκαλοι, η αντιστροφή γραμμάτων κατά τη γραφή ή οι πολλές μουντζούρες οφείλονται σε απροσεξία/αφηρημάδα και το ότι ίσως δυσκολεύεται να δέσει τα κορδόνια του (12+ ετών) φταίει η γιαγιά που το καλομαθαίνει…
Αυτού του τύπου οι γονείς μας δυσκολεύουν γιατί συνήθως είναι καχύποπτοι και αρνητικοί απέναντί σε μας και το έργο μας. Στις ώριμες και υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις όμως, ο γονέας παραβλέπει τον εγωισμό του, αφού πρώτα καταλάβει πως δεν είναι αυτός που ευθύνεται για τυχόν Ε.Μ.Δ. (ευθύνεται όμως για τη μη αντιμετώπισή τους), και αφοσιώνεται στις πραγματικές ανάγκες του παιδιού του. 

Σε πρώτη φάση θα πρέπει ως δάσκαλος να μπορείς να αντιληφθείς την ύπαρξη κάποιου σχετικού προβλήματος. Αυτό δε σημαίνει να κάνεις ακριβή διάγνωση, απλώς θα πρέπει να μπορείς να αντιληφθείς την ύπαρξη κάποιας δυσκολίας στο συγκεκριμένο μαθητή, σε σχέση πάντα με άλλους μαθητές αντίστοιχης ηλικίας και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης. Στη συνέχεια να ενημερώσεις τους γονείς και ο μαθητής να παραπεμφθεί σε κάποιον ειδικό.
Σε δεύτερη φάση – αφού εξεταστεί ο μαθητής από κάποιον ειδικό και εφόσον πρόκειται όντως για κάποια μορφή Ε.Μ.Δ. ή Δυσλεξία – θα πρέπει να προχωρήσεις στη δημιουργία ενός εξατομικευμένου προγράμματος διδασκαλίας, σύμφωνα με τις ανάγκες του συγκεκριμένου μαθητή. Φυσικά, οφείλεις να ζητήσεις τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων και παιδαγωγών πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.

Είσαι εκπαιδευτικός; Ποιους από τους παραπάνω τύπους γονέων έχεις συναντήσει και πώς κρίνεις ότι συμπεριφέρθηκες; Είσαι γονιός ατόμου με Ε.Μ.Δ.; Σε ποιόν τύπο γονέα κατατάσσεις τον εαυτό σου;
Σκέψου την απάντησή σου και βοήθα τώρα το μαθητή ή το παιδί σου…
 

7 σχόλια:

  1. Ανώνυμος07 Ιουνίου, 2013

    πολυ ενδιαφερον συναδελφε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ευχαριστώ για το σχόλιό σου
    Προσπαθώ μέσα απόόποια εμπειρία έχω αποκομήσει να προϊδεάσω γονείς και δασκάλους, ώστε να μη βρεθούν προεκπλήξεως!
    Συνάδελφε, θα χαιρόμουν ακόμη περισσότερο αν παρατίθονταν κι άλλες εμπειρίες, γνώμες και απόψεις, ακόμη και αν μου ασκούνταν κριτική σχετική με το αντικείμενο που ασχολούμαστε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλησπέρα, ωραία η πρωτοβουλία σας. Εγω αντιμετωπίζω το εξής πρόβλημα: Ειμαι εκπαιδευτικός (πολύ καινούργια στο επάγγελμα) και από πέρυσι έχω αναλάβει την καθημερινη μελέτη ενός κοριτσιού (γ΄δημοτικού)το οποίο έχει διαγνωστεί με σύνδρομο ελλειματικής προσοχής. Τους πρώτους μήνες συνεργαζόμασταν καλά και μάλιστα έδειξε γρήγορα σαφή σημάδια βελτίωσης ,αργοτερα όμως έχασε τελέιως την όρεξή της, και -ας μου επιτραπεί η έκφραση-άρχισε να τεμπελιάζει πάρα πολύ (κάτι που παρατηρήθηκε και από την καθηγήτρια των αγγλικών και από την κοπέλα που της κάνει λογοθεραπεία-θέλω να πω με αυτό πως η αλλαγή της αυτή δεν αφορούσε αποκλειστικά το δικό μας μάθημα). Το θέμα ειναι ότι έχω την πολύ έντονη αίσθηση ότι οι γονείς της , παρόλο που την υπεραγαπούν, έχουν "επαναπαυθεί" , αν μπορώ να το θέσω έτσι, στο ότι η μικρή έχει περιορισμένες δυνατότητες με αποτέλεσμα να μη την "πιέζουν" καθόλου για καλύτερες επιδόσεις. Έχω αναφέρει αρκετές φορές ότι οι βαθμοί που φέρνει στα διαγωνίσματα δεν αντανακλούν τις πραγματικές της δυνατότητες και ότι πρέπει όλοι να προσπαθήσουμε να την ενθαρρύνουμε να προσπαθεί περισσότερο αλλά...η απάντηση που λαμβάνω είναι "πες τα εσύ, εμένα δεν με ακούει" ή διάφορες ανάλογου ύφους...με δυο λόγια-χωρίς να θέλω να είμαι επικριτική γιατί τραβούν και εκείνοι τα ζόρια τους-κύριο μέλημά τους ειναι να μη της χαλούν χατίρι, καθώς ήδη βλέπουν ότι το παιδί τους δυσκολεύεται καθημερινά και βιώνει την απόρριψη από τους συμμαθητές του. Προσπαθώ να τους πω διακριτικά ότι το να το βάζουν σε ένα "κουκούλι" για να το προστατέψουν, μακροπρόθεσμα θα έχει τα αντίθετα αποτελέσματα αλλά δε νομίζω ότι εισακούομαι και πολύ, και δε θέλω να νιώθουν ότι παρεμβαίνω πέραν του επιτρεπτού. Εσείς τι θα κάνατε στη θέση μου?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Χαίρεται!

    Η περίπτωση που αντιμετωπίζετε είναι από τις πιό συνηθισμένες. Θετικό είναι πως έχει διαγνωστεί σε σχετικά μικρή ηλικία, το έχουν αποδεχτεί οι γονείς και μπορεί να υπάρξει η ανάλογη παρέμβαση τόσο στη διδασκαλία, όσο και στη κοινωνικοποίηση του παιδιού.
    Όσον αφορά την "τεμπελιά" που αναφέρετε, θεωρώ πως μπορεί να ευθύνεται η χαμηλή αυτοεκτίμηση (αυτό μπορεί να το κρίνει παιδοψυχολόγος) που εμφανίζεται στα μικρά παιδιά όταν δε μπορούν να ανταποκριθούν στα μαθήματα στο βαθμό που μπορούν οι συμμαθητές τους. Μια δεύτερη εξήγηση που θα μπορούσα να δώσω είναι πως δεν του κινεί το ενδιαφέρον ή δεν τον εντυπωσιάζει η θεματολογία ή ο τρόπος διδασκαλίας. Θέλει κόπο και αρκετή προσπάθεια να τα πετύχετε αυτά. Και για τις 2 περιπτώσεις που ανέφερεα σκεφτείτε πόσες φορές έχετε αναβάλλει εσείς η ίδια μια δουλειά, την οποία είτε βαριέστε, είτε δεν είστε καλή σ' αυτήν. Πάντως ας έχουμε στο μυαλό μας πως πρόκειται για ένα 9χρονο παιδάκι που κύριο μέλημά του είναι το παιχνίδι, γι' αυτό προσθέστε ήχους, εικόνες, χρώματα και κίνηση στο μάθημά σας, προετοιμάζοντάς τον όμως κάθε φορά για το τι θα ακολουθήσει.
    Όσον αφορά την επικοινωνία με τους γονείς, ίσως θα έπρεπε να γίνετε περισσότερο αδιάκριτη, τόσο όσο... "Θα πρέπει να γίνεις για λίγο “ο κακός” της παρέας (στο μέλλον σίγουρα θα σε ευγνωμονούν και θα σε μνημονεύουν ως τον “καλό”)." Πέραν τούτου,εσείς συνεχίζετε κανονικά το μάθημά σας προσαρμόζοντάς το στις ιδιαίτερες μαθησιακές ανάγκες
    του παιδιού.
    Ευχαριστώ για το σχόλιό σας.
    Νίκος

    ΥΓ. Η ΔΕΠ(Υ) τις περισσότερες φορές συνυπάρχει με τη Δυσλεξία, κάτι που διακιολογεί απόλυτα την αποτροπή από το μάθημα των Αγγλικών, μιας και είναι κάτι που δυσκολεύει αφάνταστα αυτά τα παιδιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. γεια σας! μπορει να εμφανιστει δυσλεξια σε μεγαλυτερη ηλικια?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

      Διαγραφή
    2. Χαίρετε, ευχαριστώ για το σχόλιό σας.
      Η Δυσλεξία διακρίνεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, την επίκτητη και τη ειδική ή εξελικτική (Πόρποδας, 1997).
      Όσον αφορά την επίκτητη Δυσλεξία που σας ενδιαφέρει, σύμφωνα με το Στασινό (1999), οι ικανότητες της ανάγνωσης, της γραφής και της ορθογραφίας είχαν πλήρως αποκτηθεί και χάθηκαν ή ελαττώθηκαν εξαιτίας ενός εγκεφαλικού τραυματισμού στην πλευρικο – κροταφική χώρα του αριστερού ημισφαιρίου.
      Οπότε η απάντηση στο ερώτημά σας είναι ξεκάθαρα ΝΑΙ!
      Νίκος

      Διαγραφή